SHOWBIZ VIỆT HỌC ĐƯỢC GÌ TỪ MÔ HÌNH LUYỆN IDOL CỦA K-POP?
Những tên tuổi đang làm mưa làm gió tại thị trường Hàn nói riêng và thị trường Châu Á nói chung: SNSD, DBSK, Big Bang, BTS, EXO, BoA, Se7en… đều là những “đứa con” thành danh từ mô hình luyện Idol của K-pop. Đấy chính là sự bảo chứng quan trọng cho sự thành công của mô hình này. Nhưng không có mấy ai hiểu hết về những mặt trái của nó…
BTS phủ sóng toàn thế giới – minh chứng cho sự thành công của mô hình đào tạo idol K-pop
Dành cả thanh xuân để luyện thành… Idol!
Cũng giống như mô hình của các Học viện đào tạo bóng đá nổi tiếng trên thế giới, các tài năng hầu hết đều được tìm thấy ở độ tuổi từ khoảng 10-13 tuổi. Và sau đó phải chính thức gia nhập học viện để bắt đầu con đường trở thành một cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Mô hình luyện Idol tại Hàn cũng không khác gì mấy với mô hình của các Học viện bóng đá, với thế chân vạc mà 3 đại gia ngành giải trí là S.M Entertainment, YG Entertainment và JYP Entertainment tạo ra trên xứ Hàn. Những tài năng âm nhạc ở tuổi 10-13 phải trải qua các cuộc tuyển chọn khắt khe hàng năm trước khi bước vào hàng ngũ thực tập sinh của công ty. Có người giỏi thì sớm nhất cũng phải khoảng 3-5 năm mới được bước ra ánh sáng, có người mất cả 10 năm. Và thậm chí có người bị “nhốt” mãi trong môi trường ấy cho tới ngày thoái chí và chấp nhận rời cuộc chơi, vì không đáp ứng được những thử thách khắc nghiệt mà công ty đưa ra nếu muốn được debut.
Ví dụ điển hình nhất là sự có mặt của Big Bang thuộc quyền quản lý của YG Entertainment. Các thành viên của nhóm có tổng cộng 6 người trước khi debut. Các thành viên được chia nhóm, đổi đội hình để “thi đấu” và luyện tập trong suốt một thời gian dài với nhau. Không có bất sự thành công nào là được đảm bảo, vượt qua bài tập 1 và nếu gặp trở ngại ở bài tập 2… thì việc dừng cuộc chơi là bình thường. Đó là lí do thành viên So-1 của Big Bang bị loại trước giờ lên sóng, bất kể anh đã gắn bó với Big Bang đến như thế nào.
Thành viên So-1 (Jang Hyunseung) không được debut cùng Big Bang
Các thực tập sinh được học luyện thanh, vũ đạo, trau dồi kỹ năng giao tiếp, ngoại ngữ, học văn hoá… tất tần tật mọi thứ đều có giáo án rõ ràng với kỷ luật như trong môi trường quân đội. Những buổi học nhảy kéo dài khoảng 8h/ngày hoàn toàn là chuyện bình thường của mô hình luyện Idol. Đó là chưa kể, các thực tập sinh hoàn toàn không được sống sung túc như mọi người vẫn lầm tưởng. Họ sinh hoạt cùng nhau trong những căn phòng nhỏ với kiểu giường tầng nhằm đảm bảo sự gắn bó mật thiết không chỉ về phương diện tình cảm mà cả khía cảnh hiểu rõ tính nết của nhau như anh em cùng sinh ra trong một gia đình. Sự gắn bó này chính là tiền đề quan trọng cho sự nghiệp ca hát mà họ sẽ đi cùng nhau về sau khi chính thức debut.
Tuy nhiên, ở đời sự may mắn và “vượt ải” thành công bao giờ cũng là số ít. Con số các thực tập sinh thải loại từ các công ty giải trí của Hàn mỗi năm lên đến con số hàng trăm là bình thường. Có những thực tập sinh rời “cuộc chơi” sớm vô hình trung lại là sự may mắn khi họ còn kịp bắt nhịp với xã hội bên ngoài. Ngược lại, có những thực tập sinh gắn bó quá nhiều năm, đến khi phải rời đi vì không nằm trong kế hoạch debut của công ty, hoàn toàn có thể dở dang cả một tuổi trẻ vì không biết bắt đầu lại từ đâu và như thế nào. Và đó chính là những bi kịch không có hồi kết của mô hình luyện Idol của K-pop…
Vẫn là mô hình tiềm năng tại Việt Nam.
Có một thực tế không thể phủ nhận, thị trường giải trí Châu Á suốt 10 năm qua đã có những biến động không hề nhỏ. Sự ưa chuộng các gương mặt Idol đã giảm đi rất nhiều sức hút từ phía khán giả. Lứa khán giả mới dần dần bắt nhịp hẳn với các gương mặt giải trí Âu-Mỹ thay vì vẫn ưa chuộng thị trường khu vực. Cộng thêm sự xuất hiện của các loại hình giải trí trên Internet khiến cho mối quan tâm của khán giả teen (thị phần chính của mô hình luyện Idol) cũng bị chia sớt khá nhiều.
Việc xuất hiện rầm rộ của các gương mặt solo lẫn nhóm Idol trong suốt thời gian qua cũng bắt đầu đi vào quỹ đạo bão hòa. Chính các Idol này còn phải cạnh tranh khốc liệt với nhau để giành lấy khán giả về mình, huống chi là những thực tập sinh còn đang trong bóng tối vẫn chưa biết “ánh sáng ngoài kia như thế nào”.
Những yếu tố tích cực của mô hình luyện Idol thì vẫn còn đó về phương diện đào tạo chuyên nghiệp, đầu ra tiềm năng… nhưng cùng với đó, có không ít công ty sử dụng mô hình này không đủ mạnh về lực (nghĩa đen lẫn nghĩa bóng) để đưa Idol ra debut và đi đường dài. Cộng với chi phí dành cho việc luyện Idol ngốn rất nhiều tiền, khiến cho khả năng “bóc lột” Idol luôn ở mức cao để bù vào nguồn vốn đầu tư… Câu chuyện kiện tụng, sau đó tách rời nhóm và công ty ST.319 Entertainment của ca sĩ Erik là một bằng chứng rất rõ cho câu chuyện này tại thị trường Việt Nam khi học theo mô hình luyện Idol của Hàn Quốc.
Thế nhưng, cũng là sản phẩm của mô hình Idol thì nhóm 365 từ công ty VAA của Ngô Thanh Vân lại có những bước đi thành công gần như trọn vẹn cho đến thời điểm này kể từ năm 2010. Từ việc debut cả nhóm ban đầu cho đến việc phát triển sự nghiệp solo của từng thành viên trong thời điểm hiện tại. Mô hình này cũng đang được công ty 6sense của ca sĩ Đông Nhi và Ông Cao Thắng sử dụng với hai nhóm nhạc LipB và Uni5. Tuy nhiên, hình thức lập nhóm này thay đổi khá nhiều so với mô hình chuẩn tại Hàn là tìm kiếm tài năng khi đã trưởng thành, sau đó đào tạo trong một thời gian ngắn và tung ra để “mưu sinh” ngay chứ không đợi quá lâu.
Nhóm 365 là một sản phẩm thành công của showbiz Việt khi sử dụng công nghệ đào tạo idol Hàn Quốc
Thị trường nhạc Việt nhỏ lẻ so với khu vực chứ chưa nói gì đến so sánh với thế giới, nhưng tiềm năng thì vẫn còn rất nhiều. Các show truyền hình thực tế về âm nhạc vẫn lên sóng một cách đều đặn hàng năm. Chỉ là sự xuất hiện của các gương mặt mới thường chỉ mang tính khoảnh khắc mà không kéo dài được bao lâu. Thế nên, mô hình luyện Idol tại Việt Nam suy cho cùng vẫn còn rất nhiều khía cạnh để khai thác. Vấn đề là có bao nhiêu công ty chấp nhận đầu tư trong một thời gian dài trước khi tìm kiếm lợi nhuận và bao nhiêu thực tập sinh dám quyết liệt theo đuổi ước mơ được làm Idol?
Câu hỏi vẫn còn đang để ngỏ?
